Σύντομη ιστορία των επωνύμων του χωριού

Η χρήση των ονομάτων ποικίλει όχι μόνο από χώρα σε χώρα (ακόμη και από περιοχή σε περιοχή), αλλά και από εποχή σε εποχή. Σήμερα, φυσικά, η χρήση των επωνύμων έχει σταθεροποιηθεί, με την έννοια ότι στην συντριπτική πλειοψηφία τα παιδιά διατηρούν το επώνυμο του πατέρα τους (ακόμη και οι γυναίκες μετά τον γάμο). Αυτή, όμως, είναι μια συνήθεια που επικράτησε στην Ελλάδα από τις αρχές του 20ου αι. και εξής (αν όχι αργότερα). Επί αιώνες, εθεωρείτο απολύτως φυσιολογικό κάθε γενιά να έχει το δικό της επώνυμο, που προέκυπτε συνήθως από το μικρό όνομα του πατέρα. Παραδείγματος χάρη, ένας Δημήτρης, γιος του Κωνσταντίνου Νικολόπουλου, δεν θα λεγόταν Δημήτρης Νικολόπουλος, αλλά Δημήτρης Κωνσταντόπουλος. Δεν ήταν, βέβαια, σπάνιες και οι περιπτώσεις που ως επώνυμο χρησιμοποιείτο είτε ένα παρατσούκλι (π.χ. Κοντός), είτε το επάγγελμα (π.χ. Παπουτσής).
Αυτή η ελευθερία στην χρήση των επωνύμων είναι και ένας από τους βασικούς λόγους που δεν μας επιτρέπουν να ερευνήσουμε σε βάθος χρόνου την ιστορία μιας οικογένειας. Για τις περιοχές της Ελλάδας που γνώρισαν οθωμανική κατοχή, μπορεί κανείς να φτάσει με στοιχεία μέχρι τα μέσα του 18ου αιώνα (στην καλύτερη περίπτωση). 
Όσον αφορά το χωριό μας, μια πρώτη έρευνα δείχνει ότι ενώ υπάρχουν οικογένειες που άλλαξαν επώνυμα δύο ή περισσότερες φορές από τις αρχές του 19ου αιώνα, μαρτυρούνται από τα έγγραφα και αρκετές περιπτώσεις διατήρησης του επωνύμου απαράλλακτου από το 1800 μέχρι σήμερα. 
Με βάση τα συμβολαιογραφικά, εκλογικά και ληξιαρχικά έγγραφα που έχω στην διάθεσή μου παρουσιάζω εδώ επώνυμα που δεν άλλαξαν, σημειώνοντας την πρώτη γνωστή εμφάνισή τους σε έγγραφο, και έπειτα ορισμένες χαρακτηριστικές περιπτώσεις επωνύμων που άλλαξαν από την μια γενιά στην άλλη. Σε καμμιά περίπτωση η συγκεκριμένη παρουσίαση δεν είναι εξαντλητική, αφού για κάτι τέτοιο απαιτείται πολύχρονη έρευνα τόσο σε γραπτές, όσο και σε προφορικές μαρτυρίες. 
Οποιαδήποτε νέα πληροφορία ή διόρθωση είναι περισσότερο από ευπρόσδεκτη!

Επώνυμα που δεν άλλαξαν

Αλεξανδρόπουλος ή Αλεξανδρής - 1868 (η οικογένεια εξέλιπε περί τα μέσα του 20ου αι.)

Ασημακόπουλος - 1844

Γκουράσας - 1824 (η οικογένεια εξέλιπε πριν τα μέσα του 20ου αι.)

Δημητρόπουλος - 1875 (πρόκειται για την οικογένεια με το παρατσούκλι "Βάσος")

Δουφεξής ή Ντουφεξής - 1837 (η οικογένεια εξέλιπε πριν τα μέσα του 20ου αι.)

Ευθυμιόπουλος - 1877

Καμπίλαυκος - 1829

Καρυανός - 1884 (νωρίτερα κάτοικοι Σμίλα)

Κατσαριώτης - 1829

Καφήρας - 1844

Κομμάτας - 1844

Κούφης - 1856

Κωνσταντόπουλος - 1880 (πρόκειται για την οικογένεια με το παρατσούκλι "Γκάμαρης")

Λουρής - 1856

Μακρής - 1829

Μπούλιαρης - 1829

Μπουλούτας - 1841

Παναγόπουλος - 1844

Πανόπουλος - 1844

Ριζάς - 1844 (η οικογένεια εξέλιπε περί τα μέσα του 20ου αι.)

Τούμπας - 1856

Χριστόπουλος - 1883

Επώνυμα που άλλαξαν

Γαβριλόπουλος, προηγουμένως Κούτσης: το Γαβριλόπουλος χρησιμοποιείται για πρώτη φορά από τον Γιαννάκη Γαβριλόπουλο, γιος του Γαβρίλη Κούτση, περί το 1850. 

Ζαφειρόπουλος, προηγουμένως Μπουλούτας: το Ζαφειρόπουλος χρησιμοποιείται για πρώτη φορά από τα αδέλφια Δημήτριο (ιερέα), Μήτρο και Σωτήρη, γιους του Ζαφείρη Μπουλούτα, περί το 1865.

Κωνσταντόπουλος (η οικογένεια με το παρατσούκλι "Κουρογιάννος"), προηγουμένως Θεοδωρόπουλος/ Θεοδωρακόπουλος, προηγουμένως Διακόσιας: το σημερινό όνομα οφείλεται στον Κωνσταντίνο Θεοδωρόπουλο/ Θεοδωρακόπουλο, ο οποίος με την σειρά του είχε πάρει το επώνυμο Θεοδωρακόπουλος λόγω του πατέρα του, Θεοδώρου Διακόσια. 

Παπαδόπουλος, προηγουμένως Αποστολόπουλος ή Μπαμπαλής: όλες οι οικογένειες Παπαδοπούλου οφείλουν το όνομά τους στον ιερέα Παναγιώτη Αποστολόπουλο ή Μπαμπαλή. Είναι πιθανό το επώνυμο Αποστολόπουλος να σημαίνει ότι ο πατέρας του ιερέα ονομαζόταν Αποστόλης. Το Μπαμπαλής πιθανώς ήταν παρατσούκλι.

Παπαγεωργίου, προηγουμένως Παπουτσής: οι οικογένειες Παπαγεωργίου οφείλουν το επώνυμό τους στον ιερέα Γεώργιο Παπουτσή. Το Παπουτσής φανερώνει το επάγγελμα του συγκεκριμένου πριν γίνει ιερέας, όπως δηλώνεται και σε συμβολαιογραφικά έγγραφα

Σπηλιόπουλος, προηγουμένως Σοφιανόπουλος: το Σπηλιόπουλος χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά από τον γιο του Σπήλιου Σοφιανοπούλου περί το 1870, Γεώργιο (η οικογένεια έχει εκλείψει από την δεκαετία του 1970).

Γρηγορόπουλος, προηγουμένως Σταυρόπουλος: το Γρηγορόπουλος χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά από τα παιδιά του Γρηγορίου Σταυροπούλου περί το 1860.

Σπυρόπουλος, προηγουμένως Αθανασόπουλος: το Σπυρόπουλος χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά περί το 1890 από τον γιο του Σπυρίδωνα Αθανασόπουλου, Χαράλαμπο .

Παναγιωτόπουλος, προηγουμένως Κανελλόπουλος ή Σαραντόπουλος: η πιο ιδιαίτερη περίπτωση ασυνεπούς χρήσης επωνύμου στα συμβολαιογραφικά έγγραφα. Τα μέλη της ίδιας οικογένειας εμφανίζονται σε πολλά συμβόλαια με πολλαπλά επώνυμα, μεταξύ των οποίων και το παρατσούκλι Αγουρίδας. Το Παναγιωτόπουλος, πάντως, χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά περί το 1870 από τους γιους του Παναγιώτη Κανελλόπουλου ή Σαραντόπουλου, Ηλία και Γιάννη. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο τελευταίος χρησιμοποιούσε δύο επίθετα. 

Απόσπασμα συμβολαιογραφικού εγγράφου , στο οποίο ο γιος εμφανίζεται με διαφορετικό
επίθετο από τον πατέρα. "Σπήλιος Σοφιανόπουλος καὶ Γεώργιος Σπηλιόπουλος ... 
τοῦ δευτέρου τυγχάνοντος υἱοῦ του ..."