Τρίτη 18 Μαΐου 2010

Το σχολείο....


Από τις πρώτες κοινωνικές δραστηριότητες στις οποίες συμμετέχει ένα άτομο είναι το σχολείο. Η πρώτη φορά που συγχρωτιζόμαστε για τόσες πολλές ώρες με ανθρώπους εκτός της οικογένειάς μας, που μαθαίνουμε να ζούμε βάσει ένος συστήματος κανόνων (το οποίο εν πολλοίς θα μας συνοδεύει ολη μας τη ζωή). Όλοι, φυσικά, έχουμε όμορφες αναμνήσεις από το σχολικά μας χρόνια, κυρίως δε τα χρόνια του δημοτικού, που είμασταν ακόμη παιδιά από κάθε άποψη. Χρόνια αθωότητας και ξεγνοιασιάς!
Για τους περισσότερους από εμάς ήταν μάλλον καλή τύχη να τελειώσουμε το δημοτικό στο χωριό μας, πριν λόγω των συνθηκών κλείσει για πάντα. Πιθανώς θα θυμάστε όλοι την πρώτη σας μέρα στο σχολείο, τον αγιασμό (με τον παπα-Πάνο και αργότερα εγώ με τον παπα-Γιώργη), την πρωινή προσευχή, τα δύο διαλείμματα (ένα στις 10 και ένα στις 12), τα παιχνίδια (κρυφτό, κυνηγητό, κεραμιδάκια και τόσα άλλα που εφευρίσκαμε), τις εκδρομές στον Αϊ-Γιάννη, στο Λαντζονέικο ποτάμι, στη Λάκκα, τις σχολικές γιορτές με την σχετική προετοιμασία (να κολλήσουμε τις αφίσες με τους ήρωες του '21 ή με τους φαντάρους του '40, αν φέρουμε σμυρτιά από το Σαμάκι...), την τελευταία ημέρα των μαθημάτων με το μπουγέλο... Μπορεί να θυμάστε αμυδρά και το μάθημα!!!!!Δεν είναι κάτι στο οποίο δίναμε και πολύ σημασία τότε!!!
Όλες αυτές οι αναμνήσεις στεγάστηκαν σε αυτό το κτήριο που μένει τώρα άχρηστο. Το δημοτικό του χωριού μας την εποχή που χτίστηκε εθερείτο ένα από τα καλύτερα της Ηλείας, όπως μας πληροφορεί ο δάσκαλος και συγχωριανός μας Αθανάσιος Φωτόπουλος, στις 2 και μοναδικές σελίδες από την Ιστορία του Δημοτικού Σχολείου Ηρακλείας που ο ίδιος συνέταξε. Το σχολείο θεμελιώθηκε το 1956. Οι εργασίες ανέγερσης κράτησαν μέχρι το 1966 περίπου, απαιτώντας δαπάνη 600.000 δραχμών, ποσού ιδιαίτερα υψηλού για την εποχή. Κατά τη διάρκεια της κατασκευής διευθυντής ήταν ο επίσης χωριανός μας Ασημάκης Κωνσταντόπουλος (ο πιο γνωστός ίσως από τους ντόπιους δασκάλους), που επιτελούσε το διδασκαλικό του έργο, ακόμη και με 140 μαθητές, σε καφενεία και σπίτια, λόγω έλλειψης σχολικού κτηρίου. Από το σχολικό έτος 1966-67 αναλαμβλανει δάσκαλος ο Αθ. Φωτόπουλος με 71 μαθητές και η καθοδική πορεία του σχολείου αρχίζει.
Το κτήριο του σχολείου είναι τριθέσιο, με δύο χώρους γραφείων και εξωτερική τουαλέτα. Περιβάλλεται από μεγάλη έκταση περίπου 4 στρεμμάτων στην οποία υπάρχει παιδική χαρά και χώρος διαμορφωμένος για μπάσκετ και ποδόσφαιρο. Φυσικά, όλοι θα θυμάστε τη μεγάλη μουριά ακριβώς απέναντι από το κτήριο, που ήταν πάντα ο χώρος που μαζευόμασταν για να φάμε στα διαλείμματα και να προστατευτούμε απο τη ζέστη το καλοκαίρι.
Θα πρέπει να αναφέρω ότι το συγκεκριμένο σχολείο είναι το δεύτερο που χτίστηκε στο χωριό. Το πρώτο ήταν ένα μονόχωρο οικοδόμημα στην τοποθεσία Παλιό Σχολείο ( εκεί που βρίσκεται τώρα η πλατεία με τα πλατάνια και το συντριβάνι), το οποίο εγκαταλείφθηκε γιατί είχε πάθει ζημιές από σεισμό. Σε εκείνο το κτήριο είχε διδάξει ο πρώτος χωριανός δάσκαλος, ο Ν. Μπούλιαρης.
Θα συμφωνήσετε μαζί μου ότι το σχολείο για ένα χωριό είναι μία από τις σημαντικότερες πλευρές της κοινωνικής ζωής. Είναι κρίμα που το χωριό μας δεν το κατάλαβε αυτό και οδηγηθήκαμε στο λουκέτο. Μάλλον είναι πάγιο χαρακτηριστικό μας η αμέλεια και η έλλειψη διορατικότητας. Τώρα, το αν θα μπορούσε αυτό το κτήριο να αξιοποιηθεί είναι θέμα πρωτοβουλιών, όχι της ηγεσίας, αλλά ημών, όσων πιθανώς έχουμε καλές ιδές και καλή διάθεση.

Κυριακή 9 Μαΐου 2010

Ο Αϊ-Νικόλας και η ιστορία του


Αύριο, 10 Μαϊου, εορτάζεται η πάροδος του λειψάνου του Αγίου Νικολάου, δηλαδή η μεταφορά του από το ναό του αγίου στα Μύρα της Λυκίας στο Μπάρι της Ιταλίας κατά το έτος 1087. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, το πλοίο που μετέφερε το λείψανο πέρασε και από τα Επτάνησα, από τα οποία φαίνεται ότι μεταδόθηκε η παράδοση του εορτασμού αυτής της ημέρας και στη δυτική Πελοπόννησο. Το πιο γνωστό προσκύνημα της περιοχής, που εορτάζει αυτή τη μέρα είναι το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου στα Σπάτα, που ανήκει στη Μητρόπολη Ηλείας και Ωλένης. Όμως, την ίδια αυτή μέρα γιορτάζει και το εκκλησάκι του Αϊ-Νικόλα, που ανήκει σήμερα πια στο γειτονικό μας Λαντζόι.
Φαίνεται ότι ο ναός αυτός έχει μεγάλη ιστορία, καθώς στη θέση του σημερινού, που χτίστηκε γύρω στο 1990 μετά από εράνους που πραγματοποίησε μιά γυναίκα από το Λαντζόι, βρισκόταν η ομώνυμη εκκλησία του παλαιού Μπρούμα, όπως μαρτυρεί και το ομώνυμο τοπωνύμιο. Δεν θα ήταν παρακινδυνευμένο να υποθέταμε ότι και ο ναός εκείνος, όταν το χωριό ήταν στην παλιά του θέση, θα γιόρταζε στις 10 Μαϊου, όπως και σήμερα.
Μάλλον ο ναός εκείνος ήταν και ο κεντρικός του χωριού, αφού σε σχέση με τους δύο άλλους ναούς, τον Αϊ-Γιώργη και τον Αϊ-Γιάννη, βρίσκεται πιο κοντά στο Παλιοχώρι, στην τοποθεσία όπου εικάζεται (και πιστοποιείται πολλές φορές από τα ευρήματα) ότι βρισκόταν το χωριό. Επιπλέον, στον περίβολο του ναού έχουν ανασκεφεί πολλές φορές τάφοι, κάτι που πιθανώς υποδεικνύει ότι εδώ βρισκόταν και το νεκροταφείο του χωριού.
Τα πιο σημαντικά ευρήματα στο χώρο είναι κάποια μέλη από τον παλιό ναό, κυρίως δομικές πέτρες από κογχυλιάτη λίθο, και κεραμικά, όπως τούβλα, που μάλλον χρησίμευαν ως δάπεδο του ναού (αντίστοιχη χρήση κεραμικώς τούβλων στο δάπεδο της Επισκοπής στην Ώλενα), αλλά και τα χαρακτηριστικά διακοσμημένα με γραμμικά σχέδια κεραμίδια, που βρίσκει κανείς και στις ३ τοποθεσίες, όπου υπήρχαν οι εκκλησίες του χωριού.
Κάποιοι από τους δομικούς λίθους που σώζονται αποτελούν, σύμφωνα με Γερμανούς αρχαιολόγους που συμβουλεύτηκα, τμήμα αρχαίου ναού. Θα μπορούσε, ίσως, να εικάσει κανείς ότι προέρχονται από κάποιο κτίσμα της αρχαίας Ηράκλειας, που χρησιμοποιήθηκε για να χτιστεί ο ναός.
Υπάρχει, επίσης, μπροστά από το σημερινό ναό, μία μικρή τετράγωνη βάση από πέτρες, ασβεστοκονίαμα και κεραμίδια, που θα μπορούσε να είναι η αγία Τράπεζα του παλιού ναού. Εξάλλου, λέγεται ότι η αγία Τράπεζα διατηρούνταν μέσα στα χωράφια, πριν χτιστεί ο σημερινός ναός, αφού απαγορεύεται να καταστραφεί, ακόμα κι αν καταστραφεί ο ναός.
Από τις εικόνες που σώζονται από τις εκκλησίς του Μπρούμα, υπάρχουν 7 που φαίνεται ότι έχουν δημιουργηθεί από το ίδιο χέρι. Ανάμεσά τους υπάρχει και το ένα κομμάτι ενός βημόθυρου (δηλαδή της πόρτας από την Ωραία Πύλη) που φέρει τις εικόνες του Αποστόλου Πέτρου και του Αγίου Νικολάου. Η απεικόνιση του Αγίου Νικολάου είναι πιθανώς ένα στοιχείο για να σχετίσουμε την ομάδα αυτή των εικόνων με το ναό.
Η κατασκευή του σημερινού ναού είναι σίγουρο ότι προκάλεσε μεγάλη καταστροφή σε όποιο στοιχείο είχε απομείνει από τον παλιό. Η ανθρώπινη δραστηριότητα συνεχίζει το καταστροφικό της έργο ως σήμερα: προσπάθειες εξωραϊσμού του ναού αλλά και το γεγονός ότι ο χώρος αποτελεί μέρος αγροτικού δρόμου βλάπτουν όλο και περισσότερο ό, τι έχει απομείνει. Επομένως, η ανάγκη για συλλογή στοιχείων και τεκμηρίων είναι επιτακτική. Άλλωστε, όπως έχω και παλιότερα επισημάνει, ο άνθρωπος δημιουργεί για να καταστρέψουν οι επόμενες γενιές!

Κυριακή 2 Μαΐου 2010

Εικόνες από τη γιορτή του Αϊ-Θανάση για όσους έλειπαν




Άνοιξε και φέτος το εκκλησάκι για να γιορτάσει τη μνήμη του Αγίου Αθανασίου και της Αγίας Μαύρας, που τιμάται αύριο. Ο κόσμος όχι πολύς, αλλά αρκετός. Εξάλλου δεν έχει σημασία η ποσότητα αλλά το γεγονός!
Εδώ υπάρχουν μερικές φωτογραφίες που τραβήχτηκαν μετά την πρωινή λειτουργία, για να νιώσουν και όσοι δεν είχαν την ευκαιρία να παρευρίσκονται κάτι από το κλίμα της ημέρας! Μακάρι κάποτε να γίνει η γιορτή αυτή μία ακόμη ευκαιρία για συναπάντημα όλων των ανά την Ελλάδα χωριανών μας, όπως είναι ο Δεκαπενταύγουστος και το πανηγύρι μας!